Τα επινεφρίδια χαρακτηρίζονται ως οι αδένες της ζωής. Η σημασία τους είναι μεγάλη σε όλες σχεδόν τις λειτουργίες του οργανισμού λόγω των ορμονών που παράγουν. Η ανατομική τους θέση καθιστά την προσπέλαση τους δύσκολη.
Έτσι οι παθήσεις τους, θέλουν σωστό ενδοκρινολογικό χειρισμό και εξειδικευμένη χειρουργική αντιμετώπιση. Η προόδος της τεχνολογίας και οι εξελίξεις της λαπαροσκοπικής χειρουργικής έχουν βοηθήσει σημαντικά στην ασφαλή αντιμετώπιση των παθήσεων τους.
Τα επινεφρίδια και οι λειτουργίες τους
Τα επινεφρίδια είναι δύο μικροί αδένες που, όπως δηλώνει και η ονομασία τους, βρίσκονται στο πάνω μέρος των νεφρών. Είναι σημαντικότατα όργανα του ενδοκρινικού συστήματος αφού παράγουν βασικές ορμόνες του οργανισμού όπως κορτιζόνη, αλδοστερόνη, αδρεναλίνη και νοραδρεναλίνη, οιστρογόνα και ανδρογόνα. Οι λειτουργίες που επιτελούν τα επινεφρίδια μέσω των ορμονών που παράγουν, είναι μεταξύ άλλων ο έλεγχος της αρτηριακής πίεσης και η ρύθμιση του ισοζυγίου του νερού και των ηλεκτρολυτών. Σημαντικότατο ρόλο στη ρύθμιση της γλυκόζης και του μεταβολισμού γενικότερα έχει η κορτιζόνη, όπως επίσης έχει και έντονη αντιφλεγμονώδη δράση.
Οι παθήσεις των επινεφριδίων
Οι ασθένειες που οφείλονται σε δυσλειτουργία των επινεφριδίων εκδηλώνονται συνήθως με υπερέκκριση ή απουσία παραγωγής κάποιων από τις ορμόνες τους. Η διερεύνηση και αντιμετώπιση των ασθενειών αυτών είναι αντικείμενο της ενδοκρινολογίας. Η παρουσία όμως κάποιου όγκου στα επινεφρίδια, ο οποίος επηρεάζει την παραγωγή ορμονών ή κρύβει κάποια κακοήθεια, χρήζει πολλές φορές χειρουργικής αντιμετώπισης. Οι πιο συχνές από αυτές τις καταστάσεις είναι:
Νόσος Conn: όγκοι με αύξηση της παραγωγής αλδοστερόνης οι οποίοι προκαλούν υπέρταση και υποκαλιαιμία.
Φαιοχρωμοκύτωμα: όγκος με αυξημένη παραγωγή κατεχολαμινών (αδρεναλίνης – νοραδρεναλίνης). Προκαλεί υπέρταση, ταχυκαρδία, κεφαλαλγίες, εφίδρωση και
ψυχιατρικά προβλήματα.
Φλοιοεπινεφριδιακός όγκος (αδένωμα ή καρκίνος): Προκαλεί σύνδρομο Cushing λόγω υπερέκκρισης κορτιζόνης. Οι ασθενείς έχουν χαρακτηριστική εμφάνιση με παχυσαρκία, πανσεληνοειδές προσωπείο, ισχνά άκρα και λεπτό δέρμα. Επίσης παρουσιάζουν προβλήματα από τα τριχοειδή (μώλωπες), εύκολη κόπωση και αδυναμία, οστεοπόρωση, υπέρταση, διαβήτη ψυχολογικές διαταραχές και αμηνόρροια.
Αρρενοποιητικοί ή Θηλεοποιητικοί όγκοι: Παράγουν μεγάλες ποσότητες ανδρογόνων ή οιστρογόνων και προκαλούν επινεφριδιογεννητικό σύνδρομο. Επηρεάζονται σημαντικά τα γεννητικά όργανα, η ανατομία και οι λειτουργίες τους.
Λαπαροσκοπική επινεφριδεκτομή
Η τελική λύση αρκετών από τις ασθένεις των επινεφριδίων, ιδίως σε περιπτώσεις μεγάλων ή ύποπτων για κακοήθεια όγκων, είναι η επινεφριδεκτομή, η αφαίρεση δηλαδή του ενός ή ακόμα και των δύο επινεφριδίων η οποία πλέον γίνεται λαπαροσκοπικά. Προεγχειρητικά γίνεται εντοπισμός του όγκου με αξονική ή μαγνητική τομογραφία ή με ειδικές βιοχημικές εξετάσεις. Επίσης ο ασθενής πρέπει να προετοιμάζεται από τον ενδοκρινολόγο του με ειδικά φάρμακα αφού οι παθήσεις αυτές, όπως και τα χειρουργεία τους, διαταράσσουν τις φυσιολογικές λειτουργίες του οργανισμού.
Η λαπαροσκοπική επινεφριδεκτομή γίνεται, όπως και οι υπόλοιπες λαπαροσκοπικές επεμβάσεις, υπό γενική αναισθησία. Με 3-4 μικρές τομές και με τη χρήση ειδικών λαπαροσκοπικών εργαλείων αφαιρείται το πάσχων επινεφρίδιο. Σε κάποιες περιπτώσεις πρέπει να αφαιρεθούν και τα δύο επινεφρίδια.
Η σωστή εκπαίδευση της χειρουργικής ομάδας είναι απαραίτητη προυπόθεση προκειμένου οι ασθενείς να απολαμβάνουν τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής επινεφριδεκτομής τα οποία είναι:
Ελάχιστος μετεγχειρητικός πόνος
Ελάχιστη νοσηλεία και πιο γρήγορη επάνοδος στην εργασία
Λιγότερες επιπλοκές
Καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα
Μετεγχειρητικά οι ασθενείς πρέπει να παρακολουθούνται από τον γιατρό τους για την περίπτωση που πρέπει να τους χορηγηθούν διάφορες ορμόνες υπό την μορφή φαρμάκων. Επίσης ο έλεγχος της πίεσης και της καρδιακής τους λειτουργίας όπως και εξετάσεις αίματος πρέπει να γίνονται τακτικά.