Κατακλίσεις (έλκος πίεσης)
Ένα έλκος πίεσης (έλκος από κατάκλιση) είναι μια τοπική εξέλκωση στο δέρμα ή/και τον υποκείμενο ιστό, συνήθως πάνω από οστικές προεξοχές. Αυτός ο τύπος έλκους είναι το αποτέλεσμα πίεσης ή πίεσης σε συνδυασμό με διάτμηση. Η πίεση που ασκείται τοπικά εμποδίζει τη σωστή κυκλοφορία του αίματος και προκαλεί καταστροφή των κυττάρων, νέκρωση των ιστών και ανάπτυξη ελκών. Οι χρήστες αναπηρικού αμαξιδίου ή τα κλινήρη άτομα (για παράδειγμα έπειτα από εγχείρηση ή τραυματισμό) είναι περισσότερο επιρρεπή.
Τα έλκη πίεσης είναι η κύρια αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας, ειδικά για άτομα με μειωμένη αισθητικότητα, κατακεκλιμένα ή προχωρημένης ηλικίας. Τα σημεία που αναπτύσσονται πιο συχνά έλκη πίεσης είναι πάνω από οστικές προεξοχές, όπως οι αγκώνες, οι πτέρνες, τα ισχία, οι αστράγαλοι, οι ώμοι, η πλάτη και το πίσω μέρος του κεφαλιού.
Τα έλκη πίεσης σταδιοποιούνται σύμφωνα με το βαθμό της ιστικής βλάβης που παρατηρείται.
Θεραπεία και φροντίδα των κατακλίσεων
Η πίεση πρέπει να μειωθεί ή να αρθεί με κατάλληλα μέτρα.
Η φροντίδα του έλκους πρέπει να περιλαμβάνει:
Απομάκρυνση των νεκρώσεων.
Κατάλληλο καθαρισμό του έλκους και του περιβάλλοντος δέρματος.
Χρήση κατάλληλων επιθεμάτων υγρής μεθόδου επούλωσης.
Φλεβικά έλκη ποδός
Τα φλεβικά έλκη ποδός προκαλούνται είτε από δυσλειτουργία των φλεβικών βαλβίδων είτε από ανεπαρκή λειτουργία του γαστροκνήμιου μυ ως μυϊκή αντλία. Και στις δύο περιπτώσεις, το αίμα δεν επιστρέφει επαρκώς στην καρδιά. Αυτό οδηγεί σε υψηλότερη φλεβική πίεση που μπορεί να προκαλέσει αύξηση του μεσοκυττάριου υγρού και κατά συνέπεια οίδημα. Ένα αυξημένο επίπεδο υγρών στο μεσοκυττάριο διάστημα μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφή των κυττάρων και δημιουργία έλκους. Για αυτόν τον λόγο η πιεστική περίδεση είναι ένα απαραίτητο μέρος της θεραπείας φλεβικών ελκών ποδός.
Τα φλεβικά έλκη ποδός συνήθως βρίσκονται στην κνήμη και την πέριξ περιοχή και χαρακτηρίζονται από:
Ακανόνιστο σχήμα
Καφέ χρωματισμό στην περιοχή του δέρματος γύρω από το έλκος
Φυσιολογικό σφυγμό ποδός
Τα φλεβικά έλκη ποδός είναι συχνά επώδυνα, ειδικά κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η ανύψωση του ποδιού μπορεί να ανακουφίσει από τον πόνο.
Αρτηριακά έλκη
Τα αρτηριακά έλκη ποδός προκαλούνται λόγω ανεπαρκούς παροχής αίματος στο πόδι ή το πέλμα λόγω αρτηριοσκλήρωσης. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μειώνεται η παροχή οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών στα κύτταρα, οδηγώντας σε νέκρωση του ιστού και τη δημιουργία ελκών.
Τα αρτηριακά έλκη δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με πιεστική περίδεση, ενώ συχνά χρειάζονται αγγειοχειρουργική επέμβαση.
Τα αρτηριακά έλκη εντοπίζονται συχνότερα στο πέλμα, στην κνήμη και την πέριξ περιοχή και χαρακτηρίζονται από:
Αρκετά κανονικό σχήμα
Ατροφικό, ωχρό δέρμα γύρω από το έλκος
Ασθενή σφυγμό ποδός
Τα αρτηριακά έλκη μπορεί να είναι πολύ επώδυνα, ειδικά σε κατάσταση ηρεμίας.
Θεραπεία
Τα φλεβικά έλκη ποδός θα πρέπει κανονικά να αντιμετωπίζονται με διαβαθμισμένη πιεστική περίδεση. Ωστόσο, δεν μπορούν όλοι οι ασθενείς να ανεχθούν αυξημένη πίεση στο άκρο. Τα έλκη μικτής αιτιολογίας είναι πιθανό να χρειάζονται μικρότερο επίπεδο πίεσης. Τα αρτηριακά έλκη ποδός δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με πιεστική περίδεση.
Τα επιθέματα για έλκη ποδός θα πρέπει να προσφέρουν ανώτερη διαχείριση του εξιδρώματος και να έχουν τη δυνατότητα να απορροφήσουν και να συγκρατήσουν το εξίδρωμα ακόμη και όταν εφαρμόζεται πιεστική περίδεση (φλεβικά έλκη ποδός).
Έλκη διαβητικού ποδιού
Σύμφωνα με στατιστικά δεδομένα ένα ποσοστό των διαβητικών ασθενών που αγγίζει το 15% είναι πιθανό να αναπτύξει έλκος ποδός σε κάποιο στάδιο της ζωής του. Τα διαβητικά έλκη έχουν αρνητική επίδραση στη ζωή των ασθενών και είναι εξαιρετικά επιρρεπή σε λοιμώξεις, κάτι το οποίο συχνά οδηγεί σε ακρωτηριασμό. Αυτό καθιστά πολύ σημαντική την αντιμετώπιση των λοιμώξεων όσον αφορά τη διαχείριση του διαβητικού έλκους.
Η επιτυχής αντιμετώπιση ενός έλκους διαβητικού ποδιού απαιτεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση γεγονός που περιλαμβάνει την αναγνώριση της αιτίας, την παρακολούθηση της εξέλιξης και τη συνεχή αξιολόγηση της θεραπείας.
Οι κύριες αιτίες των ελκών διαβητικού ποδιού είναι οι εξής:
Νευροπάθεια : Η νευροπάθεια είναι η πιο συχνή πάθηση του διαβητικού ποδιού και προκαλείται από βλάβη στα νεύρα των κάτω άκρων. Είναι χρόνια πάθηση και μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της αισθητικότητας, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο τυχαίων τραυματισμών και επώδυνου ποδός. Η θεραπεία περιλαμβάνει την φροντίδα του ποδιού και τη χρήση ειδικών υποδημάτων.
Ανεπαρκής παροχή αίματος (ισχαιμία) : Μια πολύ σοβαρή πάθηση, η ισχαιμία, είναι ο κύριος λόγος των ακρωτηριασμών. Η ισχαιμία προκαλείται από μειωμένη κυκλοφορία, η οποία μπορεί να οφείλεται σε αρτηριοσκλήρωση ή απόφραξη αγγείου. Η μειωμένη κυκλοφορία προκαλεί ένταση σφύξεων –το πόδι είναι κρύο και μελανό– και αυτό οδηγεί σε νέκρωση του ιστού και σε ενδεχόμενη ανάπτυξη έλκους. Ο ασθενής ενδέχεται να χρειαστεί αγγειοχειρουργική επέμβαση. Λοίμωξη : Ο διαβήτης μπορεί να μειώσει την ικανότητα του οργανισμού να αντιμετωπίσει τη λοίμωξη. Το έλκος είναι πιο επιρρεπές στις λοιμώξεις και είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί μια λοίμωξη εφόσον εμφανιστεί. Συνεπώς, είναι σημαντικό να παρακολουθείται ο ασθενής τακτικά για την πρόληψη και την έγκαιρη αντιμετώπιση μιας λοίμωξης.