Σάββατο, 08 02 2025

Ένα σημαντικό ιατρικό και κοινωνικό πρόβλημα στις μέρες μας είναι η παχυσαρκία η οποία στις αναπτυγμένες χώρες έχει λάβει πλέον χαρακτήρες επιδημίας.
Για να χαρακτηρίσουμε τους ασθενείς που πάσχουν από παχυσαρκία χρησιμοποιούμε τον δείκτη σωματικής μάζας (BMI: Body Mass Index) ο οποίος είναι το πηλίκο του βάρους (σε κιλά) δια του τετραγώνου του ύψους (σε μέτρα) και μετριέται σε κιλά ανά τετραγωνικό μέτρο (kg/m²). Γενικά, παχυσαρκία έχουμε όταν ο BMI υπερβεί τα 30 kg/m² και νοσογόνο παχυσαρκία όταν υπερβεί τα 40 kg/m².  Επίσης νοσογόνος μπορεί να χαρακτηριστεί και η παχυσαρκία όταν οι ασθενείς έχουν ΒΜΙ μεγαλύτερο των 35 και πάσχουν από συνοδές της παχυσαρκίας νόσου.

Η παχυσαρκία επηρεάζει όλα τα συστήματα του οργανισμού και αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης των πιο κάτω παθήσεων:

Από το ενδοκρινικό: διαβήτης, υπερλιπιδαιμία, διαταραχές περιόδου στις γυναίκες και προβλήματα τεκνοποίησης

Από το καρδιαγγειακό: υπέρταση, στεφανιαία νόσος, καρδιακή ανεπάρκεια, φλεβική ανεπάρκεια, εγκεφαλικά επεισόδια, πνευμονική εμβολή

Από το αναπνευστικό: άπνοια κατά την διάρκεια του ύπνου, παθολογικές σπιρομετρικές μετρήσεις

Από το μυοσκελετικό: πρόβληματα αρθρώσεων, οσφυαλγία, ουρική αρθρίτιδα

Από το γαστρεντερικό: γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, χολολιθίαση, παγκρεατίτις

Η παχυσαρκία είναι επίσης δυνατόν να προκαλέσει κεφαλαλγίες, κήλες, ψυχολογικές διαταραχές και ενοχοποιείται για καρκίνο παχέως εντέρου, προστάτη, μαστού, τραχήλου της μήτρας και χοληδόχου κύστεως.

 
Κριτήρια για την χειρουργική θεραπεία της νοσογόνου παχυσαρκίας


Λόγω του υψηλού εγχειρητικού κινδύνου που έχουν οι παχύσαρκοι ασθενείς και προκειμένου το όφελος από την επέμβαση να υπερτερεί σημαντικά των κινδύνων, έχουν τεθεί ορισμένα κριτήρια για την επιλογή των ασθενών που θα υποβληθούν σε χειρουργική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.

Τα κριτήρια για την χειρουργική αντιμετώπιση της νοσογόνου παχυσαρκίας είναι:

ΒΜΙ μεγαλύτερο από 40 ή μεγαλύτερο από 35 εάν συνοδεύεται με παθήσεις που σχετίζονται με την παχυσαρκία.
Επανειλημμένες ανεπιτυχείς προσπάθειες απώλειας βάρους με δίαιτα .
Απουσία ενδοκρινολογικών ή μεταβολικών νοσημάτων.
Απουσία ψυχιατρικών παθήσεων ή αλκοολισμού.
Αποδοχή από τον ασθενή του εγχειρητικού κινδύνου, των επιπλοκών όπως επίσης και των ιδιαιτεροτήτων και περιορισμών της επέμβασης.

Χειρουργικές επεμβάσεις για νοσογόνο παχυσαρκία

Η χειρουργική της παχυσαρκίας έχει αναπτυχθεί τις τελευταίες δεκαετίες με διάφορες εγχειρητικές τεχνικές και επεμβάσεις. Για να θεωρούνται αυτές οι επεμβάσεις επιτυχείς πρέπει, εκτός από τα αποδεκτά επίπεδα ασφάλειας, να προκαλούν ικανή απώλεια βάρους η οποία να παραμένει και σε βάθος χρόνου. Επιτυχείς θεωρούνται όταν η απώλεια βάρους είναι 25% του αρχικού ή 50% του υπερβάλλοντος και διατήρηση της απώλειας αυτής. Επίσης σημαντικό στοιχείο της επιτυχίας των βαριατρικών επεμβάσεων είναι η υποχώρηση των παθήσεων που σχετίζονται με την παχυσαρκία, όπως επίσης και η βελτίωση της ψυχολογικής κατάστασης των ασθενών.


Οι κυριότερες βαριατρικές επεμβάσεις και τεχνικές που χρησιμοποιούνται σήμερα είναι:

Γαστρικό μπαλόνι: χρησιμοποιείται πλέον ως προετοιμασία για άλλη επέμβαση για γρήγορη απώλεια βάρους. Τοποθετείται ενδοσκοπικά και παρουσιάζει σημαντικές επιπλοκές.
Γαστρικός δακτύλιος:  τοποθετείται λαπαροσκοπικά και χωρίζει το στομάχι σε δύο τμήματα. Φουσκώνοντας το μπαλόνι που υπάρχει στο εσωτερικό του δακτυλίου αυξομειώνεται το στόμιο που συνδέει τα δύο γαστρικά μέρη. Το μικρό άνω διαμέρισμα του στομάχου και το καθυστερημένο άδειασμα του προκαλούν αίσθημα κορεσμού και μικρότερη λήψη τροφής.


Κάθετη διαμερισματοποίηση: επέμβαση παρόμοιας φιλοσοφίας με τον γαστρικό δακτύλιο. Με συρραπτικά εργαλεία δημιουργείται μικρός θύλακας στο άνω μέρος του στομάχου που προκαλεί το αίσθημα του κορεσμού. Μακροχρόνια η επέμβαση αυτή δεν έχει καλά αποτελέσματα και διενεργείται όλο και πιο σπάνια.
Γαστρική παράκαμψη κατά Roux–en-Y: περιορίζει αφ’ ενός την λήψη τροφής με δημιουργία μικρού θύλακα στο άνω μέρος του στομάχου, και αφ’ ετέρου περιορίζει την απορρόφηση των τροφών αφού παρακάμπτεται μεγάλο τμήμα του λεπτού εντέρου. Είναι η πιο συχνή βαριατρική επέμβαση με πολύ καλά αποτελέσματα στην άμεση και μακροπρόθεσμη απώλεια βάρους. Ως μειονεκτήματα της εμφανίζονται η τεχνική της πολυπλοκότητα και η ανεπάρκεια σιδήρου και βιταμίνης Β12 που προκαλεί σε ικανό ποσοστό ασθενών.

 


Χολοπαγκρεατικές παρακάμψεις: επεμβάσεις μικτού τύπου (δυσαπορρόφηση και περιοριστικές) με πολύ καλά αποτελέσματα όσον αφορά των απώλεια βάρους αλλά με σημαντικές επιπλοκές και σοβαρές ανεπάρκειες διαφόρων συστατικών του οργανισμού.  
Γαστρικό μανίκι: η πιο καινούρια από τις βαριατρικές επεμβάσεις, γίνεται λαπαροσκοπικά χωρίς ιδιαίτερες εγχειρητικές επιπλοκές και τα αποτελέσματα της εμφανίζονται πολύ ικανοποιητικά. Με συρραπτικά εργαλεία δημιουργείται ένας σωλήνας από το στομάχι ο οποίος περιορίζει σημαντικά την λήψη τροφής.

 

 

 

Οι βαριατρικές επεμβάσεις είναι πολύ συχνές στις ανεπτυγμένες χώρες  με σημαντική προσφορά στην αντιμετώπιση της νοσογόνου παχυσαρκίας και των συνοδών παθήσεων της. Με την λαπαροσκοπική χειρουργική αποκτούν περισσότερα πλεονεκτήματα, εκτελούνται ευκολότερα και βοηθούν στην γρηγορότερη επάνοδο των ασθενών στις δραστηριότητες τους.